Wat is eenvoud?

Sinds ik dit blog begonnen ben krijg ik af en toe de vraag: wat betekent eenvoud nu eigenlijk voor jou? Welke definitie hanteer je?

De vraag is logisch. In onze westerse manier van doen is dat vaak hoe we het benaderen: we willen graag weten hoe het zit, stellen vragen en willen daar een antwoord op. Liefst ook een eenduidig antwoord. Dat begint al vroeg: ‘Papa, wat is dat?’ ‘Mama, waarom is dat zo?’ Een kind kan meer vragen stellen dan een wijze kan beantwoorden luidt het gezegde, en dat herken ik ook van mezelf. Mijn moeder kon horendol worden van het gevraag van mij en mijn zus. Ook ik leerde die gewoonte verder aan, toen ik naar school ging, ging studeren, ging werken. Vragen stellen is goed, antwoorden krijgen nog beter, want dan wist je het. Of je kon het ermee eens zijn, of niet. In dat laatste geval kon je in discussie, of dialoog. Je voegde zo kennis toe; en soms zelfs wat wijsheid.  

Dat werkt naar tevredenheid, tot je ontdekt dat antwoorden vaak niet zo eenduidig zijn. Dat meerdere antwoorden mogelijk blijken. Dat ze je niet verder helpen. Dat is niet te voorkomen; dat gebeurt gewoon als je door blijft leven. En het wordt zeker onhoudbaar als je gaat mediteren, zoals ik. Dat was wel spannend, want ik houd van duidelijkheid. Maar het bleek ook een ‘blessing in disguise’, omdat het me leerde verkeren met de veelheid aan mogelijke antwoorden die het leven zo rijk en waardevol maakt. Een antwoord hoefde niet meer eenduidig te zijn, om mijn gevoel van onzekerheid op te heffen. Het mocht me inspireren om zelf verder te kijken, te voelen, te ontdekken. Nu voel ik me senang bij de erkenning dat veel, zo niet alle, vragen nooit een eindig antwoord zullen kennen. Bij het besef dat dat misschien wel het mooiste is om te ‘weten’: dat we het nooit ècht zullen weten.

In die geest ben ik ook dit blog over Eenvoud begonnen. Niet om het te definiëren en vanuit die definitie erover te schrijven, om de lezers er iets over te vertellen. Zoals de boekjes die ik erover las deden. Dat is een manier, maar het is niet de mijne. Althans, niet met dit onderwerp en dit blog. Ik heb er wel inleidingen over gegeven in zen-weekends en –dagen. Toen heb ik voor de grap ook de betekenis gegeven die in mijn oude Van Dale als eerste genoemd stond: “de hoedanigheid van weinig samengesteld, niet ingewikkeld te zijn”.

Het leverde veel hilariteit en weinig inzicht op. Zelfs geen wens om het te exploreren. Er stonden uiteraard ook nog meer omschrijvingen genoemd, maar ook dat blijven woorden: ongekunsteldheid, afwezigheid van praal, argeloosheid. Die woorden geven ons een idee, daar gaan we dan over nadenken, we worden misschien uitgedaagd om onze eigen definitie van eenvoud te verzinnen; en dan weten we hoe het zit. Volgende onderwerp.

Maar heb je dan eenvoud ervaren?

Als ik in mijn verkenning van eenvoud tot dusver iets heb geleerd, dan is het dat je eenvoud niet kunt denken. Dan blijft het een woord van twee lettergrepen.

Je kunt eenvoud wel ervaren. Zoals de deelnemer aan dat zen-weekend over eenvoud, toen ze na afloop thuis op mijn suggestie alle posters, kaarten, foto’s en zo meer van de deur verwijderde; en ervoer hoe rustig het daardoor werd in haar hoofd. Hoe eenvoudig. Of in dat eenvoudige zinnetje over de honden van USAR in Beiroet – dat in één klap, méér dan ál het andere, de verlammende daadkrachtloosheid duidelijk maakt waardoor 2750 ton hoogexplosief materiaal 6 jaar in een loods kon blijven liggen.

Eenvoud toont zich, in je ervaring. Eenvoud toont zich, in je denken. En daarmee in wat je zegt, doet, schrijft. Of misschien wel meer: in hóe je zegt, doet, schrijft. Soms is het er, soms niet. Het gaat er voor mij om te (leren) herkennen wanneer het er is. Dat is meestal als ik er niet te hard over nadenk.

3 antwoorden op “Wat is eenvoud?”

Laat een antwoord achter aan liliandaishin61 Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *